پالس اکسیمتر چیست؟
پالس اکسیمتر، در حقیقت روشی برای تعیین میزان مولکول‌های هموگلوبینی که با اکسیژن آمیخته‌شده‌اند، است. این روش با استفاده از دستگاهی به نام پالس اکسیمتر انجام میشود. بهتر است بدانید که این دستگاه یا اکسیژن سنج خون وسیله‌ای است که با کمک آن می‌توان میزان درصد اشباع اکسیژن خون سرخرگ انسان را اندازه‌گیری کرد.
البته باید بگوییم که بیشتر دستگاه‌های پالس اکسیمتر، تعداد و آهنگ ضربان قلب را نیز نمایش می‌دهند. جالب است بدانید که این دستگاه از سال ۱۹۸۰ وارد عرصه پزشکی شد. در حال حاضر دو نوع از این دستگاه در بازار وجود دارد: پالس اکسیمتر انگشتی (سیار) و مرکزی (ثابت). دستگاه پالس اکسیمتر مرکزی یا همان ثابت بیشتر در اورژانس بیمارستان‌ها و یا بر بالین بیماران تحت کنترل استفاده میشود. اگر دستگاهتان با باتری کار می‌کند هرگز نباید بگذارید تا شارژ باتری به‌طور کامل خالی شود.
ین دستگاه برای ارزیابی میزان اکسیژن خون مورداستفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه را بر روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی و نرمه گوش قرار می‌دهند. اما در نوزادان، کف پا یا کف دست یا انگشت شست پا یا دست انتخاب میشود. اگر میزان نرمال اکسیژن در خون فرد کمتر از ۹۰ درصد شود زنگ هشدار دستگاه به صدا درمی‌آید.
اگر بخواهیم در مورد نحوه عملکرد دستگاه پالس اکسیمتر، توضیح مختصری دهیم باید بگوییم که این دستگاه از یک سنسور نوری کمک می‌گیرد. درواقع در یک‌طرف دو LED به‌عنوان فرستنده قرارگرفته‌اند که ۲ موج نور قرمز و مادون‌قرمز را منتشر می‌کنند. با جذب این نورها توسط هموگلوبین و اکسیژن خون، این دستگاه میزان اکسیژن خون را نمایش می‌دهد.
به این موضوع دقت کنید که در صورت استفاده از نوع انگشتی آن ابتدا ناخن را از هرگونه آلودگی مانند لاک ناخن پاک‌کنید. اختلالات عروقی، فشارخون بالا یا پایین، دمای غیرعادی بافت، مستقیم تابیدن نور خورشید به پروب، سفت بستن پانسمان و محکم قرار دادن پروب بر روی عضو و آنمی بودن فرد می‌توانند بر عملکرد دستگاه پالس اکسیمتر اثر منفی بگذارند.
چه زمانی از پالس اکسیمتر استفاده می کنند؟
حتما در اطرافیان خود و یا حتی در فیلم‌ها دیده‌اید که دستگاه پالس اکسیمتر، به بینی یا سرانگشت فرد وصل است. این دستگاه در برخی از مواقع حتما باید مورداستفاده قرار بگیرد تا برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، هرلحظه میزان اکسیژن خون را اندازه بگیرند. پزشکان از این دستگاه برای شرایط متفاوتی استفاده می‌کنند، اما به‌طورکلی مواقع مهم استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر، عبارت‌اند از:
- هنگام مشکلات ریوی و برای بررسی عملکرد داروهای ریه
- در حین عمل جراحی و پس از انجام آن به دلیل استفاده از داروهای بیهوشی و تسکین‌دهنده‌ها
- در مواقع ایجاد مشکلات تنفسی برای تعیین ضرورت استفاده از دستگاه ونتیلاتور
- بررسی مشکلات تنفسی در طول خواب
- اطمینان از عملکرد درست دستگاه تنفسی برای انجام فعالیت زیاد
این دستگاه‌ها عموما با برق و یا باتری قابل شارژ کار می‌کنند. توانایی باتری دستگاه در صورت نبودن برق برای شارژ مجدد از اهمیت بالایی برخوردار است. مثلا اینکه حداقل بتواند ۴ ساعت بدون شارژ مجدد کار کند. در دستگاه‌های پالس اکسیمتر ثابت که برای بیماران بستری استفاده میشود، حتما باید سنسورهای پوستی برای بیمارانی که دچار حساسیت‌های پوستی هستند وجود داشته باشد. قیمت دستگاه بستگی به میزان پیشرفته بودن آن دارد. بهتر است قبل از خرید آن با پزشک خود مشورت کنید.
