بررسی ساختمان و مشکلات دستگاه الکتروشوک

بررسی ساختمان و مشکلات دستگاه الکتروشوک

ساختمان دستگاه الکتروشوک (Defibrillator) شامل چند بخش اصلی است که هر یک نقش مهمی در عملکرد دستگاه ایفا می‌کنند. در ادامه، ساختار دستگاه به‌صورت تفکیک‌شده توضیح داده شده:

ساختمان اصلی دستگاه الکتروشوک :

1. واحد تغذیه (Power Supply) :

-شامل باتری قابل شارژ یا منبع برق مستقیم.

-تأمین انرژی لازم برای شارژ خازن‌ها.

-معمولاً دارای نشانگر وضعیت باتری.

2. خازن ولتاژ بالا (High-Voltage Capacitor) :

-ذخیره انرژی الکتریکی برای تخلیه در زمان شوک.

در مدل‌های AED و دستی متفاوت از نظر ظرفیت.

3. مدار شارژ و تخلیه (Charge/Discharge Circuit) :

-کنترل شارژ خازن تا ولتاژ موردنظر.

-تخلیه سریع انرژی به سمت پدهای الکترود.

-شامل سوئیچ‌های الکترونیکی مانند IGBT یا SCR.

4. الکترودها یا پدهای شوک (Electrodes) :

-انتقال شوک الکتریکی از دستگاه به بدن بیمار.

-در دو نوع دستی (پره‌ای) و خودچسب (در AED).

5. مدار تحلیل ریتم قلب (ECG Analyzer) :

تشخیص نوع ریتم قلبی (شوک‌پذیر یا نه).

در مدل AED به‌طور خودکار این کار را انجام می‌دهد.

در مدل دستی توسط کاربر از طریق مانیتور بررسی می‌شود.

6. نمایشگر (Monitor) :

نمایش سیگنال ECG، سطح انرژی، هشدارها و پیغام‌ها.

در مدل‌های حرفه‌ای رنگی و با وضوح بالا.

7. واحد کنترل و پردازشگر (Microcontroller / CPU) :

کنترل کلی دستگاه، زمان‌بندی، تشخیص، نمایش اطلاعات.

دریافت ورودی‌ها از کاربر و تصمیم‌گیری برای اقدامات بعدی.

8. دکمه‌های کنترل / رابط کاربری :

-دکمه شوک (Shock)

-انتخاب سطح انرژی (در مدل دستی)

-دکمه آنالیز، ریست و سایر کنترل‌ها

9. قاب و ساختار فیزیکی :

-اغلب ضد آب، مقاوم در برابر ضربه و سبک.

-برخی مدل‌ها دارای کیف حمل، دسته، و پایه نگهدارنده هستند.

اختیاری در مدل‌های پیشرفته: 

▪︎ پرینتر داخلی برای ثبت ریتم‌ها و شوک‌ها.

▪︎ پورت USB یا شبکه برای ذخیره‌سازی داده‌ها.

▪︎ سیستم صوتی راهنما (در AEDها)

نمودار شماتیک (بلوک دیاگرام) ساختمان دستگاه 

در ادامه، مشکلات رایج دستگاه الکتروشوک همراه با روش‌های تعمیر یا رفع آن‌ها ارائه می‌شود:

1. باتری خراب یا شارژ نشدن :

علائم:

دستگاه روشن نمی‌شود.

زمان شارژ شدن بیش از حد طول می‌کشد.

هنگام استفاده سریع خاموش می‌شود.

تعمیر / رفع:

بررسی عمر باتری (معمولاً ۲ تا ۵ سال).

جایگزینی باتری با نوع اصلی یا تایید شده توسط شرکت سازنده.

تمیز کردن اتصالات باتری و شارژر.

2. پدهای الکترود نامناسب یا آسیب‌دیده :

علائم: 

دستگاه پیغام “Check Pads” می‌دهد.

شوک اعمال نمی‌شود یا ناقص است.

پدها از پوست جدا می‌شوند.

تعمیر / رفع:

تعویض پدها با نمونه سالم و تاریخ‌دار.

تمیز کردن پوست بیمار، اصلاح موهای محل قرارگیری پد.

اطمینان از اتصال صحیح کابل‌ها.

3. خطای نرم‌افزاری یا قفل شدن سیستم :

علائم:

نمایشگر گیر می‌کند یا پیغام خطای سیستم می‌دهد.

دستگاه پاسخ نمی‌دهد.

تعمیر / رفع:

ریست سخت‌افزاری دستگاه (مطابق دفترچه راهنما).

به‌روزرسانی نرم‌افزار توسط تکنسین مجاز.

ارسال دستگاه برای بررسی تخصصی در صورت تکرار خطا.

4. خطا در تحلیل ریتم قلب :

علائم:

دستگاه ریتم شوک‌پذیر را نمی‌شناسد یا بالعکس.

تشخیص اشتباه VF یا Asystole.

تعمیر / رفع:

بررسی نرم‌افزار تحلیل ECG و کالیبراسیون آن.

تست با مانکن آموزشی یا تستر تخصصی.

تعمیر یا تعویض ماژول ECG توسط تکنسین متخصص.

5. صفحه‌نمایش یا دکمه‌های خراب :

علائم:

نمایش ناقص یا تار تصویر.

کلیدهای عملکردی کار نمی‌کنند.

تعمیر / رفع:

تمیز کردن پنل و اتصالات.

تعویض LCD یا پنل دکمه‌ها.

بررسی مدارهای کنترلی زیر دکمه‌ها.

6. شوک ناقص یا عدم شارژ :

علائم:

دستگاه شارژ نمی‌شود یا ولتاژ پایین‌تر از حد مجاز دارد.

صدای بوق پیوسته یا چراغ هشدار روشن می‌شود.

تعمیر / رفع:

بررسی مدارهای شارژ و کاندنسورها.

تست سطح ولتاژ خروجی با مولتی‌متر مخصوص.

در صورت نیاز، تعویض بخش‌های قدرت (مانند IGBT، ترانسفورمر داخلی).

نکته مهم: 

تعمیر دستگاه‌های الکتروشوک باید توسط تکنسین تجهیزات پزشکی دارای مجوز انجام شود. در صورت خطا در تعمیر، خطر جانی برای بیمار یا کاربر وجود دارد.

در ادامه یک چک‌لیست تعمیرات و نگهداری دستگاه الکتروشوک ارائه می‌شود که به‌صورت مرحله‌ای قابل اجراست. این چک‌لیست برای تکنسین‌های تجهیزات پزشکی طراحی شده و می‌تواند در تعمیر دوره‌ای یا عیب‌یابی دقیق استفاده شود:

چک‌لیست تعمیرات و نگهداری دستگاه الکتروشوک:

1. بررسی ظاهری دستگاه :

بدنه سالم و بدون ترک یا شکستگی

کابل‌ها و پدهای الکترود سالم  و بدون پارگی

تمیز بودن دکمه‌ها و عدم گیر کردن آن‌ها

بررسی لیبل‌ها، تاریخ کالیبراسیون و سریال‌نامبر

2. بررسی باتری و تغذیه :

اتصال صحیح باتری و شارژر

ولتاژ باتری مطابق با استاندارد سازنده

تست باتری تحت بار (Battery Load Test)

بررسی عملکرد آداپتور یا ورودی برق مستقیم

3. تست عملکردی سیستم ECG :

اتصال به شبیه‌ساز ECG و بررسی نمایش ریتم

تشخیص صحیح ریتم شوک‌پذیر و غیرشوک‌پذیر

پاسخ مناسب به ریتم‌های تستی (VF، Asystole، NSR)

4. بررسی سیستم شوک :

عملکرد صحیح دکمه شارژ و تخلیه

زمان شارژ مطابق با مشخصات فنی

شوک خروجی با انرژی تنظیم‌شده (150J / 200J)

اندازه‌گیری انرژی خروجی با تستر Defib Analyzer

5. بررسی خازن ولتاژ بالا و مدار قدرت :

تست خازن با ابزار مخصوص (در صورت ایمن بودن)

بررسی IGBT / SCR / ترانس قدرت از نظر عملکرد

تخلیه امن خازن پیش از هرگونه باز کردن مدار

6. نرم‌افزار و حافظه :

بررسی نسخه نرم‌افزار داخلی (Firmware)

ریست نرم‌افزاری در صورت نیاز

بررسی حافظه ثبت رویدادها (در صورت وجود)

7. کالیبراسیون و دقت عملکرد :

مقایسه عملکرد با استانداردهای فنی کارخانه

انجام کالیبراسیون با دستگاه‌های مرجع

ثبت داده‌های کالیبراسیون و امضای تکنسین

8. ایمنی و نهایی‌سازی :

تست نهایی عملکرد کامل در شرایط واقعی

بررسی هشدارهای ایمنی و عملکرد آلارم‌ها

الصاق برچسب “سالم” یا “نیاز به تعمیر”

ثبت گزارش سرویس در دفتر تجهیزات پزشکی

دوره آموزش تعمیر تجهیزات پزشکی

آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات بیمارستانی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات دندانپزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی

گروه سهند اولین مرکز آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی در ایران

@sahandbme