بررسی ساکشن مرکزی بیمارستانی

بررسی ساکشن مرکزی بیمارستانی

دستگاه ساکشن مرکزی بیمارستانی یکی از تجهیزات حیاتی در مراکز درمانی است که برای مکش ترشحات، خون، مایعات بدن یا گازها از بدن بیمار یا محیط عمل استفاده می‌شود. در ادامه ساختار و عملکرد این سیستم را توضیح می‌دهم:

ساختار دستگاه ساکشن مرکزی بیمارستانی: 

این سیستم معمولاً از اجزای زیر تشکیل شده:

1. پمپ خلا (Vacuum Pump): 

قلب سیستم ساکشن مرکزی است.

وظیفه ایجاد فشار منفی (خلأ) در لوله‌ها را دارد.

معمولاً از نوع روتاری وین، پیستونی یا دیافراگمی هستند.

2. مخازن ذخیره خلأ (Vacuum Receiver Tanks): 

برای حفظ پایداری فشار خلأ به کار می‌روند.

در مواقع قطع موقت برق یا فشار بالا، فشار خلأ را حفظ می‌کنند.

3. فیلترها: 

برای جلوگیری از ورود آلودگی‌ها، میکروب‌ها و مایعات به پمپ.

شامل فیلتر هوای باکتریال و گاهی فیلتر رطوبت.

4. سیستم لوله‌کشی مرکزی: 

لوله‌هایی از جنس مس یا PVC مخصوص که خلأ را به تمام اتاق‌ها (عمل، ICU، اورژانس...) منتقل می‌کنند.

5. واحد کنترل و مانومترها: 

کنترل فشار خلأ و هشدارها.

ممکن است دارای سیستم اتوماسیون یا کنترل دستی باشند.

6. خروجی‌های ساکشن (Vacuum Outlets): 

در دیوار اتاق‌های مختلف نصب شده‌اند و به وسیله شلنگ به دستگاه‌های ساکشن یا جار متصل می‌شوند.

عملکرد دستگاه ساکشن مرکزی: 

ایجاد خلأ:

پمپ خلا، هوا را از داخل لوله‌ها خارج می‌کند و فشار منفی ایجاد می‌کند.

انتقال خلأ به نقاط مختلف:

این فشار منفی از طریق سیستم لوله‌کشی به خروجی‌های نصب‌شده در اتاق‌ها منتقل می‌شود.

مکش مایعات یا گاز:

پرستار یا پزشک با اتصال شلنگ ساکشن به خروجی دیوار و اتصال طرف دیگر به جار ساکشن (ظرف جمع‌آوری)، مایعات بدن یا ترشحات را مکش می‌کند.

تخلیه امن:

مایعات مکش‌شده در جارها جمع‌آوری شده و سپس به روش ایمن دفع یا امحاء می‌شود.

نحوه کار دستگاه ساکشن مرکزی بیمارستانی به‌صورت ساده به این شکل است:

نحوه کار گام‌به‌گام:

1. فعال‌سازی پمپ خلأ (Vacuum Pump): 

در اتاق تاسیسات بیمارستان، پمپ خلأ روشن می‌شود.

این پمپ هوا را از سیستم لوله‌کشی ساکشن بیرون می‌کشد و فشار منفی (خلأ) ایجاد می‌کند.

2. ایجاد خلأ در مخزن و لوله‌ها: 

هوای تخلیه‌شده درون مخزن ذخیره جمع می‌شود تا خلأ پایدار باقی بماند.

حالا تمام لوله‌های متصل به اتاق‌های بیمارستان دارای فشار منفی هستند.

3. اتصال در اتاق بیمار یا اتاق عمل: 

پزشک یا پرستار یک جار ساکشن (ظرف جمع‌آوری مایعات) را به خروجی خلأ روی دیوار وصل می‌کند.

یک کاتتر یا سوند ساکشن به بدن بیمار متصل می‌شود (مثلاً داخل دهان، گلو، زخم یا لوله تراشه).

4. مکش مایعات یا ترشحات: 

به دلیل وجود فشار منفی، وقتی ساکشن باز می‌شود، ترشحات بدن (خون، بزاق، خلط، چرک...) به داخل جار مکیده می‌شود.

این مایعات در جار جمع می‌شوند تا دفع یا ضدعفونی شوند.

5. فیلتر و ایمنی: 

فیلترهای باکتریال و ضد رطوبت مانع رسیدن آلودگی به پمپ می‌شوند.

شیرهای برگشت‌ناپذیر هم از برگشت مایع به لوله‌ها جلوگیری می‌کنند.

خلاصه عملکرد در یک جمله: 

پمپ خلأ در موتورخانه با ایجاد فشار منفی، امکان مکش ترشحات از بدن بیمار را از طریق لوله‌کشی مرکزی و خروجی‌های خلأ در اتاق‌ها فراهم می‌کند.

نگهداشت (نگهداری و تعمیر) ساکشن مرکزی بیمارستانی بسیار مهم است چون خرابی آن می‌تواند عملکرد بخش‌های حیاتی مثل اتاق عمل یا ICU را مختل کند. نگهداشت به دو دسته تقسیم می‌شود:

1. نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance): هفتگی یا ماهانه: 

بازرسی فیلترها:

بررسی و در صورت نیاز تعویض فیلترهای هوا و رطوبت برای جلوگیری از ورود آلودگی به پمپ.

بررسی فشار خلأ:

کنترل عدد مانومترها در اتاق‌های مختلف برای اطمینان از ثبات فشار منفی.

بررسی مخازن خلأ:

تخلیه احتمالی رطوبت یا مایعات، بررسی نشتی یا زنگ‌زدگی.

فصلی یا هر ۶ ماه: 

تست عملکرد پمپ‌ها:

روشن و خاموش کردن پمپ‌ها، بررسی صدای غیرعادی، نوسانات فشار.

بررسی سیستم هشدارها و آلارم‌ها:

اطمینان از اینکه در صورت افت فشار یا خرابی سیستم هشدار فعال می‌شود.

نشتی‌یابی در لوله‌کشی‌ها:

بررسی اتصالات و مسیر لوله‌کشی برای عدم وجود نشتی خلأ یا پوسیدگی.

کالیبراسیون مانومترها (در صورت نیاز).

2. نگهداری اصلاحی (Corrective Maintenance): 

اگر مشکلی شناسایی شود، اقدامات زیر انجام می‌گیرد:

تعویض قطعات آسیب‌دیده مثل پمپ خلأ معیوب، فیلترهای شکسته یا مخزن دفرمه.

رفع نشتی‌ها یا گرفتگی‌ها در مسیر لوله‌کشی.

تنظیم مجدد سیستم کنترل یا PLC (در سیستم‌های هوشمند).

تخلیه یا تمیزکاری جارهای آلوده در صورت پس‌زدگی مایعات.

نکات مهم برای نگهداشت بهتر: 

ثبت دفترچه سرویس منظم با تاریخ بازدیدها و تعمیرات.

آموزش پرسنل نگهداری درباره نحوه کار سیستم، علائم خرابی و چک‌لیست سرویس.

تهیه قطعات یدکی اضطراری (فیلتر، لوله، پمپ کمکی).

استفاده از پمپ پشتیبان (Standby) در سیستم‌های بحرانی.

دوره آموزش تعمیر تجهیزات پزشکی

آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات بیمارستانی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات دندانپزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی

گروه سهند اولین مرکز آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی در ایران

@sahandbme