سونیکید (Sonicaid) آشکار ساز ضربان قلب جنین می باشد. برای محاسبه تعداد ضربان قلب جنین و تشخیص صدای قلب آن بهکار میرود، به این صورت که دستگاه مجهز به یک میکروفون حساس و قوی است که بهوسیله آن صدای قلب جنین ثبت و توسط یک بلندگو شنیده میشود. سونو کید معمولا در مطبهای پزشک زنان و زایمان، بیمارستانها، مامایی و ... جزء وسایل ضروری محسوب می شود.
سایر اسامی:
سونی کید، سونو کید، جنین یاب، سونو کیت، سونی کیت، دستگاه ضربان قلب جنین،دستگاه تشخیص صدای قلب جنین،Sonicaid، Fetalheart detector،Sonokids
فیزیولوژی قلب جنین:
صدای قلب جنین از هفته چهاردهم بارداری در خانمهای لاغر و در هفته بیستم در تمامی خانمهای باردار قابل سمع است. در صورت شنیده نشدن این صدا احتمال مرگ جنین مطرح است؛ لذا در این موارد جهت بررسی سلامت جنین، پزشک از دستگاه سونو کید استفاده میکند.
طرز کار با دستگاه سونیکید:
ابتدا پروب را با توجه به جهت سوکت آن به دستگاه وصل میکنید و برای روشن کردن دستگاه ، پیچ ولوم را به سمت راست بپیچانید. برای کم یا زیاد کردن صدای دستگاه از همان پیچ ولوم استفاده میشود؛ در نظر داشته باشید که به جز موارد ضروری صدا را در حالت حداکثر قرار ندهید. برای دریافت صدای قلب جنین به طور واضح باید از ژل اولتراسوند استفاده کرد. ال یی دی قرمز نمایانگر اتصال دستگاه به برق شهر ، سبز نشانه روشن بودن دستگاه و زرد برای اعلام ضعیف بودن باطری (در حالت کار با باطری) است.این دستگاه جهت تشخیص صدای قلب جنین و محاسبه تعداد ضربان قلب آن با استفاده از روش ماوراء صوت داپلر مورد استفاده قرار میگیرد.
مبنای علمی ساخت دستگاه:
دستگـاه بـر مبنـای تئـوری داپلـر بـا سیستـم فـراصـوت و از طـریق پروب تبدیلکننده پیزوالکتریک( پیزوالکتریک قطعه ای هست که انرژی مکانیکی را به الکتریکی و الکتریکی را به مکانیکی تبدیل میکند)صدای قلب جنین را منعکس کرده و از طریق بلندگو یا گوشی شنیده میشود.
بلندگونقش تقویت کنندگی دارد. دستگاه پرتابل(قابل حمل) و جهت استفاده در مطب یا بخش زایمان مناسب است.با برق شهر کارکرده و با استفاده از منبع تغذیه خارجی (به جای منبع تغذیه داخلی در مدلهای قبل) و پوشش پلاستیکی بر روی بدنه دستگاه و پروب ، دستگاه از نظر اتصال الکتریکی از ایمنی بالایی برخوردار است.خطری از نظر اشعه ، امواج الکتریکی و یا الکترو مغناطیسی ندارد.در ورژن های جدیدتر پروپ، امکان پوشش سطحی وسیع تر و یافتن آسانتر جنین را فراهم شده است.جهت بهینه شدن صدای قلب جنین از تکنولوژی کاهش نویز استفاده شده است.
اجزای تشکیل دهنده دستگاه سونوکید:
1. پروب: وظیفه ارسال یک موج اولتراسوند به داخل رحم مادر و دریافت موج بازگشتی را به عهده دارد(ارسال و دریافت).
2. نمایشگر تعداد ضربان قلب نوزاد: تعدار ضربان قلب نوزاد را که توسط دستگاه محاسبه شده است نمایش میدهد(خروجی).
3. سیم برق: تامین نیروی الکتریکی لازم دستگاه از برق شهر را به عهده دارد(منبع تغذیه ثابت).
4. باتری: هرکجا که امکان استفاده از برق شهر برای تغذیه دستگاه وجود ندارد نیروی الکتریکی دستگاه را تامین مینماید(منبع تغذیه متحرک).
5. فیوز: جهت حفاظت الکتریکی دستگاه پیشبینی شده است(محافظ مدارالکتریکی).
6. کلید اصلی: روشن و خاموش شدن دستگاه را به عهده دارد(سوییچ).
7. نمایشگر میزان شارژ باطری: میزان نیروی الکتریکی ذخیره شده در باطری دستگاه را نمایش میدهد.
8. رکوردر صدای قلب نوزاد: صدای قلب جنین را ذخیره مینماید تا بتوان در مراحل بعدی از آن استفاده نمود(ثبت ونگهداری اطلاعات).
9. محل اتصال پروب: از این قسمت پروب به دستگاه وصل میشود.
10. محل اتصال گوشی: جهت اتصال یک هدفون به دستگاه به کار میرود.
نحوه عملکرد دستگاه جنین یاب:
در این دستگاهها مبدل فرستنده به یک اسیلاتور وصل میشوند و به طور پیوسته امواج ماورا صوت را به طرف جنین مورد نظر میفرستند این امواج پس از برخورد با قلب جنین و برگشتن( Back – Scatter)، از طریق مبدل گیرنده که در همان پروب قرار دارد گرفته شده و به سیگنال الکتریکی تبدیل میشوند. فرکانس موج برگشت همان فرکانس موج ابش است. اما حرکت قلب جنین تغییر میکند که متناسب با سرعت ضربان قلب میباشد.
-انتخاب فرکانس بهینه برای سیستم با توجه به دو موضوع انجام میشود:
1. برای نفوذ خوب و بد و بدون جذب زیاد، یک فرکانس کم بهترین انتخاب است زیرا تضعیف بافتها بهطور غیر خطی با افزایش فرکانس زیاد میشوند.
2. برای افزایش توان برگشتی حاصل از مجموعه و همچنین دقت بالاتر یک فرکانس زیاد بهتر است، زیرا هر سلول با مقدار بیشتری از سیگنالهای ارسالی برخورد میکند.