بررسی پتاسیومتر و رله

بررسی قطعه #پتانسیومتر:

توانایی کنترل ولتاژ، از جمله مهم ترین مسائلی است که در طراحی مدارها و سیستم های الکتریکی باید به آن توجه کرد و به همین منظور باید بفهمیم که پتانسیومتر چیست؟

پتانسیومتر (Potentiometer) یا اسپید پات (speed pots) نوعی مقاومت است که برای کنترل سرعت، ولتاژ و یا فرکانس استفاده می شود و دارای سه پایانه یا ترمینال است.

در واقع نوعی تقسیم کننده یا کنترل کننده ولتاژ است که برای اندازه گیری پتانسیل الکتریکی (ولتاژ) مورد استفاده قرار می گیرد.

. 

در یک #پتانسیومتر_معمولی: 

• در قسمت بالایی پتانسیومتر یک پیچ یا دکمه متحرک برای کنترل تغییرات قرار گرفته است. 

• در قسمت میانی، یک المان مقاومت به شکل یک قوس دایره ای و غالبا از جنس گرافیت قرار دارد.

(المان مقاومت در انواع دیگر پتانسیومترها می تواند، به صورت مسطح و زاویه دار نیز باشد) 

• یک اتصال متحرک به نام وایپر با لغزش و حرکت در امتداد المان مقاومت، با آن اتصال الکتریکی برقرار می کند. 

• دو پایانه A و B به دو سر المان مقاومت متصل هستند (دارای ولتاژ مثبت و منفی) و پایانه W بین دو پایانه دیگر قرار دارد و به وایپر متصل است.

#طریقه_نصب_پتانسیومتر_در_مدار: 

وقتی ولتاژ به حلقه مقاومتی اعمال می شود، وایپر می تواند مقدار مقاومت مورد استفاده را کنترل کند.

با چرخاندن پیچ می توان وایپر را به حرکت در آورده و لغزش آن را کنترل کرد.

با این کار ولتاژ به میزان کافی و بر اساس مقدار مقاومت، اعمال می شود.

پس با چرخاندن پیچ، مقدار مقاومت و در نتیجه مقدار ولتاژ اعمال شده به مدار تغییر کرده و متناسب با آن، شدت نور لامپ کم و یا زیاد می شود.

.

#انواع_پتانسیومتر: 

پتانسیومترها بر اساس توصیف ویژگی های الکتریکی شان دو نوع اصلی دارند:

️ #پتانسیومتر_خطی (linear taper potentiometer):

پتانسیومتر خطی دارای یک المان مقاومت با مقطع ثابت است.

در نتیجه مقاومت بین وایپر و یکی از پایانه ها متناسب با فاصله بین آن هاست.

پتانسیومتر خطی، هنگامی استفاده می شود که نسبت تقسیم مقاومت متناسب با زاویه چرخش محور (یا موقعیت لغزنده) باشد.

.

️#پتانسیومتر_لگاریتمی (logarithmic taper potentiometer):

پتانسیومتر لگاریتمی دارای یک بایاس مشخص در المان مقاومت است.

به این معنی که اگر پیچ متصل به وایپر (slider) در وسط یک دور کامل باشد، مقدار مقاومت نصف کل مقدار آن نیست.

در این پتانسیومتر المان مقاومت از ماده ای ساخته شده که مقاومت آن از یک سمت تا سمت دیگر متفاوت است.

این ویژگی باعث می شود که ولتاژ خروجی تابعی لگاریتمی از موقعیت اتصال لغزنده (slider) باشد.

این نوع پتانسیومتر غالبا کاربرد صنعتی نداشته و

بیشتر در تجهیزات صوتی برای کنترل صدا استفاده می شود.

در پتانسیومتر خطی رابطه دقیق و خطی بین مقاومت و چرخش پیچ یا موقعیت اتصال لغزنده (slider) وجود دارد.

در حالی که در پتانسیومتر لگاریتمی، متناسب با کم و زیاد کردن پیج، تغییر مقاومت خطی نیست و به صورت منحنی وار صورت می گیرد.

درک انسان ها از میزان حجم صوتی به صورت لگاریتمی بوده و این تغییرات متناسب با همین شرایط طراحی شده است.

 انواع_رله‌ها: 

رله ها کلیدهایی هستند که مدارها را به صورت الکترومکانیکی یا الکترونیکی باز و بسته می کنند. رله ها یک مدار الکتریکی را با باز و بسته کردن کنتاکت ها در مدار دیگر کنترل می کنند. 

رله های سوئیچینگ صفر:

• رله ها زمانی که ولتاژ کنترل (حداقل عملیاتی) اعمال می شود و ولتاژ بار نزدیک به صفر است، بار را روشن می کند. رله های سوئیچینگ صفر بار را زمانی که ولتاژ کنترل برداشته شده و جریان در بار نزدیک به صفر است، خاموش می کنند. رله های سوئیچینگ صفر بیشترین استفاده را دارند. 

رله‌های روشن فوری:

• بلافاصله با وجود ولتاژ پیکاپ، بار را روشن می‌کند. رله های Instant ON اجازه می دهند بار در هر نقطه از موج بالا و پایین آن روشن شود. 

رله های سوئیچینگ پیک 

• هنگامی که ولتاژ کنترل وجود دارد، بار را روشن می کند و ولتاژ بار در اوج خود است. رله های سوئیچینگ پیک زمانی که ولتاژ کنترل حذف شده و جریان بار نزدیک به صفر است، خاموش می شوند. 

رله سوئیچینگ آنالوگ:

• دارای بی نهایت ولتاژ خروجی در محدوده نامی رله است. رله های سوئیچینگ آنالوگ دارای یک مدار همگام سازی داخلی هستند که مقدار ولتاژ خروجی را به عنوان تابعی از ولتاژ ورودی کنترل می کند. این اجازه می دهد تا یک تابع Ramp-Up از زمان روی بار باشد. رله های سوئیچینگ آنالوگ هنگامی که ولتاژ کنترل حذف شده و جریان بار نزدیک به صفر است خاموش می شوند.