بررسی دستگاه اکسی هود ، مشکلات و نگهداری آن
اکسی‌هود (Oxyhood) یکی از وسایل رایج برای اکسیژن‌تراپی در نوزادان و شیرخواران است.
تعریف
اکسی‌هود یک محفظه شفاف و نیم‌کره‌ای است که روی سر نوزاد قرار می‌گیرد و فضای اطراف صورت او را با اکسیژن با غلظت مشخص پر می‌کند. به آن گاهی هود اکسیژن یا هود تراپی هم می‌گویند.
موارد استفاده
• هیپوکسی (کمبود اکسیژن) در نوزاد
• مشکلات تنفسی مثل سندرم دیسترس تنفسی (RDS) یا پنومونی
• بعد از تولد نوزاد نارس برای کمک به تنفس
• برای تأمین اکسیژن در موارد نیاز به غلظت ثابت و دقیق
■ مزایا
• اکسیژن با غلظت ثابت و کنترل‌شده می‌رسد.
• تحریک و استرس کمتری برای نوزاد نسبت به ماسک یا کانول بینی دارد.
• می‌توان همزمان با آن نوزاد را مشاهده و مانیتور کرد.
■ نکات مهم مراقبتی
• دمای مناسب: هوای ورودی باید گرم و مرطوب شود تا از افت دما و خشکی راه‌های هوایی جلوگیری شود.
• پایش غلظت اکسیژن (FiO₂): معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ درصد تنظیم می‌شود و با دستگاه آنالایزر اکسیژن اندازه‌گیری می‌گردد.
• پرهیز از هایپراکسی (افزایش بیش از حد اکسیژن): به‌خصوص در نوزاد نارس چون خطر رتینوپاتی نوزادی و آسیب ریه وجود دارد.
• پایش مداوم نوزاد: شامل اشباع اکسیژن (SpO₂) و علائم حیاتی.
• اطمینان از تهویه مناسب داخل هود: تا تجمع CO₂ اتفاق نیفتد.
■ معایب احتمالی
• محدودیت حرکت سر نوزاد
• احتمال تجمع CO₂ اگر جریان اکسیژن کم باشد
• نیاز به تجهیزات ثابت (برخلاف کانول بینی که قابل حمل‌تر است)
اگر بخوای می‌تونم یه تصویر شماتیک از اکسی‌هود نوزاد برات آماده کنم تا دقیق‌تر شکل و نحوه کارش رو ببینی.
■ مشکلات رایج اکسی‌هود نوزاد
اکسی‌هود نوزاد چون یک وسیله‌ی نسبتاً ساده ولی حساس است، اگر درست نگهداری نشود، می‌تواند هم کیفیت اکسیژن‌تراپی را پایین بیاورد و هم برای نوزاد خطر ایجاد کند.
اینجا مشکلات رایج اکسی‌هود نوزاد را به صورت یک متن پیوسته توضیح می‌دهم:
از مشکلات شایع در اکسی‌هود نوزاد می‌توان به کاهش غلظت اکسیژن داخل هود به علت نشتی، شل بودن اتصالات یا جریان ناکافی اشاره کرد که می‌تواند منجر به هیپوکسی شود.
در مقابل، افزایش بیش از حد غلظت اکسیژن به دلیل تنظیم نادرست فلومتر یا مخلوط‌کن اکسیژن باعث هایپراکسی و آسیب به چشم و ریه نوزاد می‌گردد.
یکی دیگر از مشکلات، تجمع دی‌اکسید کربن (CO₂) در اثر جریان کم اکسیژن یا تهویه نامناسب است که ممکن است اسیدوز تنفسی و خواب‌آلودگی ایجاد کند.
همچنین خشکی بیش از حد هوا در صورت خرابی یا خاموش بودن رطوبت‌ساز می‌تواند موجب تحریک و خشکی راه‌های هوایی شود، و سرد شدن هوای ورودی در اثر خرابی گرم‌کن، خطر هیپوترمی را به همراه دارد. اگر هود به خوبی تمیز و ضدعفونی نشود، آلودگی و انتقال عفونت بیمارستانی نیز ممکن است رخ دهد.
در نهایت، شکستگی یا ترک خوردن هود بر اثر ضربه، باعث نشتی و اختلال در عملکرد دستگاه می‌شود.
■ نکات تعمیر و نگهداری
• بازرسی روزانه
• قبل از استفاده، هود از نظر ترک، شکستگی، یا خط و خش‌های زیاد بررسی شود.
• شیلنگ‌ها و اتصالات از نظر نشتی یا شل بودن چک شوند.
• تمیزکاری و ضدعفونی
• بعد از هر نوزاد، هود با محلول ضدعفونی (مانند هیپوکلریت سدیم رقیق یا محلول‌های مجاز بیمارستانی) شسته و سپس آب‌کشی و خشک شود.
• از مواد ساینده استفاده نشود تا سطح شفاف هود خش نیفتد.
• کنترل سیستم رطوبت و گرمایش
• قبل از وصل به نوزاد، اطمینان حاصل شود که رطوبت‌ساز و گرم‌کن کار می‌کنند.
• دمای خروجی هوا معمولاً بین ۳۴ تا ۳۷ درجه سانتی‌گراد باشد.
• تنظیم و پایش جریان اکسیژن
• جریان ورودی معمولاً ۷–۱۰ لیتر در دقیقه برای جلوگیری از تجمع CO₂.
• غلظت اکسیژن با آنالایزر اکسیژن کنترل شود.
• نگهداری دوره‌ای (Preventive Maintenance)
• واحد مهندسی پزشکی هر چند ماه یک‌بار اتصالات، شیلنگ‌ها، و تجهیزات مرتبط (فلومتر، مرطوب‌کننده) را تست کند.
• قطعات آسیب‌دیده فوراً تعویض شوند.
این یک چک‌لیست کامل و کاربردی تعمیر و نگهداری اکسی‌هود نوزاد است که می‌تواند هم در بخش پرستاری و هم در واحد مهندسی پزشکی استفاده شود.
چک‌لیست تعمیر و نگهداری اکسی‌هود نوزاد
۱. بازرسی روزانه قبل از استفاده (توسط پرستار یا کاربر)
• بررسی شفافیت هود و اطمینان از عدم وجود ترک یا شکستگی
• بررسی اتصال صحیح شیلنگ‌ها و اطمینان از عدم نشتی
• اطمینان از تمیز بودن کامل هود و خشک بودن سطح داخلی
• بررسی کارکرد رطوبت‌ساز و گرم‌کن
• تنظیم فلومتر روی جریان توصیه‌شده (معمولاً ۷–۱۰ L/min)
• چک‌کردن غلظت اکسیژن (FiO₂) با آنالایزر اکسیژن
• اطمینان از عدم وجود انسداد در مسیر ورودی یا خروجی گاز
۲. تمیزکاری و ضدعفونی بعد از هر استفاده
• شست‌وشوی هود با آب و شوینده ملایم مجاز
• ضدعفونی با محلول مناسب (مثل هیپوکلریت سدیم رقیق یا محلول‌های مجاز بیمارستانی)
• آب‌کشی کامل برای حذف بقایای مواد ضدعفونی
• خشک‌کردن کامل قبل از استفاده مجدد
• ثبت عملیات تمیزکاری در فرم کنترل عفونت
۳. بازرسی هفتگی (توسط مهندسی پزشکی)
• بررسی سلامت بدنه هود و جایگزینی در صورت وجود ترک یا تغییر شکل
• تست نشتی اتصالات و شیلنگ‌ها
• کنترل و کالیبراسیون فلومتر و مخلوط‌کن اکسیژن
• بررسی کارکرد و دمای خروجی رطوبت‌ساز
• تست عملکرد گرم‌کن و دماسنج خروجی
• اطمینان از جریان پایدار و مناسب اکسیژن
۴. نگهداری دوره‌ای (ماهانه یا هر سه ماه یک‌بار)
• سرویس کامل رطوبت‌ساز (شامل شست‌وشو و تعویض فیلترها در صورت نیاز)
• بررسی سلامت کابل‌ها و لوله‌های رابط
• کالیبراسیون مجدد آنالایزر اکسیژن
• ثبت تمام اقدامات در دفترچه سرویس تجهیزات
۵. هشدارها و اقدامات فوری
• در صورت مشاهده هرگونه ترک، شکستگی یا تغییر رنگ در هود، استفاده بلافاصله متوقف شود
• در صورت خرابی رطوبت‌ساز یا گرم‌کن، دستگاه به واحد مهندسی پزشکی تحویل داده شود
• هرگونه نشتی یا بوی غیرعادی گاز فوراً گزارش شود
• سطح اکسیژن نوزاد به‌طور مداوم پایش شود تا از هایپوکسی یا هایپراکسی جلوگیری شود
دوره آموزش تعمیر تجهیزات پزشکی
آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات بیمارستانی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات دندانپزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی
گروه سهند اولین مرکز آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی در ایران
@sahandbme
