بررسی دستگاه های ضدعفونی کننده محیط و هوا بیمارستان

بررسی دستگاه های ضدعفونی کننده محیط و هوا بیمارستان

دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده هوا و محیط مخصوص بیمارستان‌، تجهیزاتی تخصصی هستند که برای کاهش بار میکروبی و ویروسی در فضاهای درمانی طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها نقش بسیار مهمی در کنترل عفونت‌های بیمارستانی (Hospital-acquired infections - HAIs) دارند.

 هدف استفاده: 

-کاهش انتقال عوامل بیماری‌زا (مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و اسپورها)

-حفاظت از بیماران، پرسنل و مراجعان

-ایجاد محیطی پاک‌تر و ایمن‌تر، خصوصاً در بخش‌های پرخطر مانند ICU، اتاق عمل، NICU و ...

 انواع تکنولوژی‌های ضدعفونی هوا و محیط در بیمارستان:

1. فیلترهای HEPA 

عملکرد: جذب ذرات معلق (PM)، میکروارگانیسم‌ها و آلرژن‌ها

کاربرد: بسیار مؤثر در فیلتراسیون هوا

مزیت: غیرشیمیایی و بی‌خطر

2. اشعه ماوراءبنفش (UV-C) :

عملکرد: تخریب DNA/RNA میکروارگانیسم‌ها

کاربرد: ضدعفونی هوا، سطوح، اتاق‌ها و تجهیزات

مزیت: سریع و بدون نیاز به مواد مصرفی.

محدودیت: نور مستقیم فقط نواحی در معرض را ضدعفونی می‌کند؛ برای پرسنل ممکن است مضر باشد (در زمان حضور افراد نباید استفاده شود مگر از نوع ایمن‌تر آن مثل UV-C بسته)

3. پلاسما سرد (Cold Plasma) :

عملکرد: تولید یون‌ها و رادیکال‌های آزاد برای تخریب ساختار میکروبی

کاربرد: ضدعفونی پیوسته در حضور افراد

مزیت: بی‌خطر و مؤثر در حذف باکتری، ویروس و VOCها

4. اوزون (O₃) :

عملکرد: گاز اوزون باکتری و ویروس‌ها را اکسید و نابود می‌کند

محدودیت: تنفس آن برای انسان مضر است؛ فقط در غیاب افراد قابل استفاده است

5. فناوری UV+HEPA ترکیبی :

برخی دستگاه‌ها ترکیبی از فیلترهای HEPA و نور UV دارند تا بازده بالاتری ارائه دهند.

● کاربردها در بیمارستان: 

ICU / NICU

اتاق عمل

بخش عفونی و ایزوله

اتاق ملاقات

آزمایشگاه و داروخانه بیمارستانی

دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده هوا و محیط با استفاده از محلول معمولاً به روش پاشش (مه‌پاشی یا آئروسل‌سازی) محلول‌های ضدعفونی‌کننده در محیط عمل می‌کنند. این نوع دستگاه‌ها، برخلاف فیلتر یا UV، با استفاده از مواد شیمیایی اقدام به غیرفعال‌سازی میکروارگانیسم‌ها می‌کنند. 

???? 1. تعریف کلی:

این دستگاه‌ها با استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده مانند پراکسید هیدروژن (H₂O₂)، ترکیبات آمونیوم چهار ظرفیتی (QACs)، هیپوکلریت سدیم، یا محلول‌های نانویی (مثل نانو نقره یا نانو تیتانیوم)، ذرات ریز این مواد را در قالب مه یا میست در هوا پخش می‌کنند تا بتوانند سطح‌ها و فضای هوا را ضدعفونی کنند.

4. مزایای دستگاه‌های محلول‌پاش:

• قابل استفاده برای ضدعفونی همزمان هوا و سطوح

• قدرت نفوذ به نقاط دور از دسترس

• اثرگذاری سریع بر میکروارگانیسم‌ها

• مناسب برای ضدعفونی پس از خروج بیمار یا پایان شیفت 

️ 5. محدودیت‌ها و نکات ایمنی:

• حضور افراد در زمان کار دستگاه معمولاً توصیه نمی‌شود (مگر با محلول‌های ایمن مانند نانو نقره)

• نیاز به تهویه پس از پاشش برای تخلیه گاز یا بخار باقی‌مانده

• اثرات طولانی‌مدت برخی محلول‌ها بر روی سطوح یا تجهیزات (مثلاً خوردگی)

• الزام به استفاده از محلول‌های دارای تاییدیه وزارت بهداشت یا FDA/CE 

6. کاربردهای رایج:

• ضدعفونی اتاق‌های بستری پس از ترخیص بیمار

• ضدعفونی اورژانس، اتاق ایزوله، آمبولانس‌ها

• ضدعفونی انبارهای دارویی یا آزمایشگاه‌ها

اگر بخوای، می‌تونم یک لیست از محلول‌های ایمن و رایج برای استفاده در این نوع دستگاه‌ها هم تهیه کنم، یا راهنمایی برای انتخاب بهترین مدل دستگاه بسته به فضای بیمارستان ارائه بدم.

◇ انواع تکنولوژی پاشش در دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده:

1.دستگاه  ULV (Ultra Low Volume) – پاشش حجمی بسیار کم

• نحوه عملکرد: محلول ضدعفونی با فشار زیاد و نازل مخصوص به ذرات بسیار ریز (کمتر از 50 میکرون) تبدیل می‌شود و به شکل مه پخش می‌گردد.

• ویژگی‌ها:

• تولید ذرات ریز برای نفوذ بهتر در فضا

• مصرف محلول کم

• پوشش‌دهی بالا و یکنواخت

• کاربرد: مناسب برای بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها، مراکز حساس

2.دستگاه Thermal Fogging – مه‌پاش حرارتی

• نحوه عملکرد: محلول توسط گرما (اغلب از طریق یک المنت گرم‌کننده یا شعله) تبخیر شده و سپس در برخورد با هوای سرد به شکل مه غلیظ در می‌آید.

• ویژگی‌ها:

• مه بسیار غلیظ و دیداری

• مناسب برای فضای باز یا محیط‌های صنعتی

• معایب:

• گرمای بالا ممکن است برخی محلول‌ها را تجزیه کند

• استفاده از آن در حضور افراد ایمن نیست

• کاربرد: انبارها، محوطه‌های بزرگ غیرمسکونی، ضدعفونی بعد از تخلیه کامل فضا 

3. دستگاه Cold Fogging – مه‌پاش سرد (بدون گرما)

• نحوه عملکرد: محلول بدون استفاده از گرما و صرفاً با فشار هوا یا موتور پاشش، به ذرات معلق تبدیل می‌شود.

• ویژگی‌ها:

• ایمن‌تر نسبت به نوع حرارتی

• بدون تولید دود یا بوی ناشی از سوختن محلول

• مصرف انرژی کمتر

• کاربرد: قابل استفاده در محیط‌های بیمارستانی در صورت استفاده از محلول‌های بی‌خطر

4. دستگاه Dry Mist / Aerosol Dispersion – پاشش مه خشک یا آئروسل

• نحوه عملکرد: محلول با فناوری خاص به ذرات بسیار ریز و خشک تبدیل می‌شود که در هوا معلق می‌مانند و بر سطح نمی‌نشینند یا رطوبت ایجاد نمی‌کنند. 

• ویژگی‌ها:

• عدم ایجاد رطوبت روی تجهیزات یا مدارک

• مناسب برای فضاهای با تجهیزات الکترونیکی

• نفوذ بالا در هوای ایستا

• کاربرد: اتاق‌های سرور، اتاق عمل، بخش‌های حساس به رطوبت

5. دستگاه Electrostatic Spraying – پاشش الکترواستاتیک

• نحوه عملکرد: ذرات محلول در هنگام پاشش دارای بار الکتریکی می‌شوند، در نتیجه به‌طور یکنواخت و با چسبندگی بالا روی سطوح مختلف حتی پشت و زوایا می‌نشینند. 

• ویژگی‌ها:

• پوشش 360 درجه سطوح

• مصرف بهینه محلول

• اثرگذاری بالا

• کاربرد: تجهیزات بیمارستانی، صندلی‌ها، تخت‌ها، سطوح پیچیده

6. دستگاهNano Mist / Ultrasonic Spraying – پاشش التراسونیک یا نانو مه

• نحوه عملکرد: با استفاده از امواج فراصوت، محلول به ذرات بسیار ریز نانو (کمتر از 10 میکرون) تبدیل می‌شود.

• ویژگی‌ها:

• پخش آرام و مداوم مه

• بی‌صدا و بسیار ظریف

• مناسب برای فضاهای دارای حضور دائم انسان

• کاربرد: مطب‌ها، اتاق انتظار، فضاهای عمومی در بیمارستان

دوره آموزش تعمیر تجهیزات پزشکی

آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات بیمارستانی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات دندانپزشکی

دوره آموزش تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی

گروه سهند اولین مرکز آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی در ایران

@sahandbme