بررسی انواع کپنوگراف
کپنوگراف یا Capnography Device که با نام های دیگری از جمله دستگاه کپنوگرافی ، کپنومتر و یا کپنوگرام نیز شناخته می شود از ترکیب دو کلمه کپنو (دی اکسید کربن) و گراف (نمودار) تشکیل شده است که همانطور از نام آن مشخص است یک کالای پزشکی بسیار پر کاربرد در زمینه سنجش میزان دی اکسید کربن در حجم هوای اشباع شده از ریه بیمار است.
به طور کلی بیمارانی که با شرایط و علائم حاد تنفسی و یا با سطح هوشیاری پایین یا به هر دلیل وارد فاز بیهوشی در اتاق عمل می شوند یکی از مهم ترین موارد جهت مانتیورینگ بیمار( علائم حیاتی )، سنجش میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون ایشان می باشد. بنابراین جهت پایش دی اکسید کربن از کپنوگراف و برای اکسیژن خون از دستگاه پالس اکسی متر استفاده می شود.
لازم به ذکر است این تجهیزات می توانند به صورت منفرد یا به صورت گروهی و تجمعی در دستگاه مانیتور علائم حیاط قرار بگیرند. بنابراین می توان دستگاه کپنوگراف را یکی از پرکاربردترین تجهیزات پزشکی در بخش اتاق عمل و ICU و CCU و بخش قلب و ریه و اورژانس دانست.
در بيهوشي و بخش مراقبت هاي ويژه (ICU) به علت خرابي يا نقص در رابط هاي سيستم هاي تنفسي، ممکن است مقداري از بازدم بيمار که حاوي دي اکسيد کربن است مجددا مورد تنفس قرار گيرد، اين امر مي تواند منجر به هيپر کاپني شود، که به سادگي توسط کپنو گرافي قابل تشخيص است.
مزاياي استفاده از کپنوگراف
• کمک به ارزيابي مشکلات تنفسي
• غير تهاجمي بودن
• سرعت بالا در اندازهگيري
• فراهم آوردن اندازهگيري مداوم
• کم حجم و کوچک بودن
• مشخصات کاپنوگراف دستي
• ابعاد: ۴×۸/۶×۱۵ سانتي متر
• وزن: ۳۶۳ گرم
• صفحه نمايش: ۸/۲ اينچ
انواع دستگاه کپنوگراف چگونه کار می‌کند؟
دو نوع کپنوگراف به نام هايMain stream و Side stream وجود دارد. کپنوگراف هاي نوعMain stream داراي يک سنسور CO2 است که به يک تعديل کننده راه هوائي متصل شده است. اين تعديل کننده بين تيوب مربوط به داخل ناي بيمار و جريان هوائ ونتيلاتور قرار ميگيرد. سنسور از يک منبع نوري، يک واحد نمونه گازي و يک فيلتر برشي چرخ مانند مرتبط با آشکازساز نوري تشکيل شده که وظيفه فرستادن نور مادون قرمز را از طريق تعديل کننده به عهده دارد. نور مادون قرمز توسطCO2 در جريان هواي بيرون رونده جذب ميشود. هر چه ميزان گاز CO2 بيشتر باشد، ميزان نور مادون قرمز بيشتري جذب شده و نور کمتري به آشکار ساز ميرسد. در اين صورت سيگنال توليد شده به کپنوگراف فرستاده ميشود تا نمودار مربوطه بر روي صفحه نمايش ترسيم شود.
کپنوگراف هاي نوع Side stream از گاز موجود در مسير هوايي از طريق يک لوله کوچک نمونه برداري ميکند. در مکاني مشابه با محل قرارگيري سنسور کپنوگراف Main stream تمامي اندازه گيري ها و پردازش سيگنال در درون خود کپنوگرافSide stream، به روشي مشابه کپنوگراف Main Stream انجام ميشود.
در چه مواردي به کار مي رود؟
اين وسيله در بخش مراقبتهاي ويژه مورد استفاده قرار ميگيرد. ولي کاربرد اصلي اين وسيله در اتاق عمل است. در طول بيهوشي بيمار، اين دستگاه اطلاعاتي از جمله شرايط تنفسي بيمار، قطع شدن مسير تهويه و نشت هواي دمي، را در اختيار تيم جراحي قرار ميدهد.
آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی
