یک یونیت دندانپزشکی از دو بخش الکتریکی و مکانیکی تشکیل شده است که هر کدام از بخش ها دارای خرابی‌های خاص خود هستند. در ذیل به معرفی بخش‌های الکتریکی و مکانیکی یونیت صندلی دندانپزشکی میپردازیم.
بیشتر خرابی‌ها در یونیت های دندانپزشکی مربوط به شیلنگ‌های آب و هوا می باشند که باید در ابتدای عیب یابی مورد بررسی قرار گیرند.
عیب یابی یونیت دندانپزشکی در بخش الکتریکی
بخش الکتریکی یونیت شامل یک برد اصلی است که از قسمت‌های مختلفی را در برمی‌گیرند، مانند:
- ترانسفورماتور
- پل دیودی
- فیلتر RC
- بوبین ها یا رله های قطع کن
خرابی ترانسفورماتور
علائم خرابی: صندلی دندانپزشکی با توان و قدرت بیشتری حرکت می‌کند و یا با قطع شدن کلیدها، همچنان به حرکت خود ادامه می دهد.
نحوه تست ترانسفورماتور: ولت متر را در حالت Mod AC قرار داده و خروجی ترانس، باید 24 ولت را نشان دهد.
نقش ترانسفورماتور کاهنده این است که ولتاژ 220 ولت AC را به ولتاژ 24 ولت AC تبدیل کند.
خرابی پل دیودی
علائم خرابی: دکه زدن صندلی یونیت (قطع و وصل مداوم)
پل دیودی وظیفه تبدیل ولتاژ AC به DC را دارد، لذا در این حالت اگر پل دیودی به درستی عمل نکند، ولتاژ AC با دو پلاریته + و – ، موجب شارژ و دشارژ متناوب خازن میشود و مرتبا بوبین‌ها را قطع و وصل می‌نماید. این رفتار موجب دکه زدن صندلی دستگاه یونیت میشود.
نکته: ولتاژ DC ثابت توسط دیود زنر و یا رگولاتور تشکیل میشود.
خرابی فیلتر RC
علائم خرابی: شنیده شدن صدای وز وز در حرکت صندلی
فیلتر RC نقش حذف ریپل AC را دارد. این ریپل، ولتاژ و فرکانس پایینی دارد و همان اثر ناچیز منجر به شنیدن صدای وز وز در حرکت موتور میشود.
خرابی بوبین
علائم خرابی: قطع نشدن حرکت صندلی با فشردن دکمه
بوبین ها نقش قطع کن حرکت صندلی را برعهده دارند. اگر در هنگام قطع کردن حرکت صندلی صدای تِق شنیده نشد، احتمالا خرابی در بوبین‌هاست.
عیب یابی یونیت دندانپزشکی در بخش مکانیکی
بخش مکانیکی یونیت شامل موارد ذیل است:
- ضامن نگه‌دارنده
- محافظ شفت
- شفت
- هرزگرد
- بلبرینگ
- سیم‌پیچ‌های استاتور
- هسته فرومغناطیس
- بدنه شیاردار فرومغناطیس
خرابی شفت
علائم خرابی: اگر موتور در یک وضعیت خاص دکه بزند، شیارهای شفت در بخشی، خرد شده است.
خرابی بلبرینگ
علائم خرابی: موتور در زمان حرکت صندلی قفل می‌کند.
خرابی شفت یا محافظ شفت
علائم خرابی: در صورت خرابی این قطعات، صندلی یونیت دندانپزشکی کاملا به زمین می‌چسبد.
خرابی موتور صندلی
علائم خرابی: در صورت نیم‌سوز شدن و یا سوختن سیم پیچ موتور صندلی، موتور گیرپاژ می‌کند.
خرابی شیارهای بدنه موتور
علائم خرابی: اگر موتور در حرکت طولانی مدت متوقف شود!
نکات مهم در عیب یابی دستگاه یونیت
1- سوختگی ترانسفورماتور و پل دیودی باعث میشود تا کلا دستگاه حرکت نکند.
2- سوختگی خازن برد اصلی در بخش الکترکی، باعث میشود تا صندلی قطع و وصل نشود.
3- سوختگی بوبین یا رله در برد اصلی، باعث میشود تا صندلی قطع نکند.
4- اگر فیوز اصلی دستگاه و یا چراغ کنار فیوز سوخته باشد، دستگاه کلا روشن نمی‌شود.
5- اگر فنر یا شاتون بازو (Arm) بشکند، بازو خود را میاندازد یا میوفتد.
7- اگر نور چراغ بصورت نقطه‌ای ایجاد شده باشد ایراد از چیست؟ این ایراد می‌تواند بعلت تشکیل خال بر روی چراغ باشد.
