هود لامینار از پرکاربردترین تجهیزات مورد استفاده در انواع آزمایشگاه ها محسوب میشود. هود لامینار محفظه ی فیزیکی است که وظیفه آن حفاظت از مواد داخل هود در برابر آلودگی های محیطی و یا حفاظت کارکنان و محیط آزمایشگاه در برابر مواد آلوده و خطرناک موجود در محفظه هود می‌باشد.
هود لامینار چیست؟
هود جریان آرام خطی (Laminar Flow Hood) که با نام هود لامینار شناخته میشود، دارای محیطی کاملا بسته می‌باشد که برای جلوگیری از ورود آلودگی به محیط نگهداری نمونه طراحی شده است. در این دستگاه هوا از درون فیلتر HEPA (فیلتر های مورد استفاده در هود لامینار فیلتر های HEPA است که هوای اتاق را می کشد و هوای تمیز را پس می دهد) عبور کرده و بسیار آرام و به صورت خطی به سمت کاربر میرود.
محفظه این هود معمولا از جنس استیل ضد زنگ و یا فلز ساخته میشود که به صورت بدون درز و فضای خالی طراحی میشود تا قارچ و جرم درون محفظه بوجود نیاید. رنگ پیش فرض هود لامینار کوره ای می‌باشد، اما انواع رنگ های دیگر را نیز میتوانید انتخاب کنید. ابعاد هود با توجه به نیاز خریدار قابل ساخت سفارشی می‌باشد.
این نوع از هودها در دو نوع افقی و عمودی موجود هستند و این دستگاه ها می توانند الگوهای وزش هوای متنوعی داشته باشند که بر اساس نوع کاربرد انتخاب می شوند. بعضی از هودهای لامینار دارای لامپ میکروب کش UV-C هستند که کار آن استریل کردن فضای داخلی هود و از بین بردن آلودگی ها قبل از شروع آزمایش می باشد.
لامپ های میکروب کش معمولا حدود پانزده دقیقه روشن نگه داشته می شوند تا فضای داخلی هود استریل شود. هنگام کار با هود باید لامپ میکروب کش را خاموش کرد تا بیماری های خطرناک پوستی جبران ناپذیر را برای کارکنان آزمایشگاه ها به همراه نداشته باشد.
سرعت جریان در هود لامینار از 0.3 تا 0.5 متر برثانیه است. هود لامینار از آلودگی محیط قابل انتقال به مواد درون کابینت جلوگیری می کند. همچنین کارکنان را در برابر مواد بیوهازارد که سمی هستند و برای سلامتی خطرناک اند حفظ می کند. امروزه، انواع و دسته های متنوعی از هود های لامینار وجود دارند و از آن ها معمولا برای کار با نمونه های بیولوژیکی، سمی‌کنداکتورها و سایر متریال های حساس به کار می روند.
گرچه این هود ها بسته به کاربردی که دارند می توانند متفاوت باشند، امّا یک شاخص یکسان در تمامی آن ها وجود دارد: در تمام هود های لامینار از یک نوع جریان هوای تک جهته برای کمک به استریل نگه داشتن محیط، جلوگیری از بروز آلودگی و کاهش تلاطم استفاده می شود.
انواع هود لامینار و کاربردهای آن:
به طور کلی این وسیله دارای انواع و کلاس های مختلفی می‌باشد. در این بخش، انواع هودهای لامینار، کلاس های موجود و ویژگی های هرکدام را برای شما شرح می دهیم. با ما همراه باشید.
انواع هود لامینار:
دو نوع اولیه دارد که شامل مدل افقی و مدل عمودی می شود که هر کدام از آن ها مزیت های خاص خود را داراست.
ویژگی های هور لامینار عمودی:
امکان استفاده از وسایل و موارد بزرگ و با حجم زیاد در آن وجود دارد.هوا به صورت مستقیم به صورت کاربر دستگاه دمیده نمی شود.
ویژگی های هود لامینار افقی:
می توان نمونه های حساس و ویژه را در مکانی نزدیک تر به فیلتر HEPA قرار داد.هوا مستقیما به سمت نمونه داخل دستگاه دمیده نمی شود.
کلاس های هود لامینار:
این نوع از هودها برای پرسنل آزمایشگاه محیط کاری ضد عفونی شده فراهم می کنید و از نفوذ آلودگی به محیط نگهداری نمونه جلوگیری می کند، علاوه بر این، این هودها در واقع کابینت هایی هستند که از کاربر دستگاه در برابر آلودگی ها و مواد خطرناک موجود در نمونه محافظت می کنند. سه کلاس متفاوت از هودهای لامینار وجود دارند که بسته به نیاز های تحقیقاتی و کلینیکی از آن ها استفاده می شود.
- هود لامینار کلاس یک – این کلاس از هود ها محافظت بسیار مناسبی را برای پرسنل آزمایشگاه فراهم می کنند. علاوه بر این، اگر تکنیک های میکروبیولوژیکی مناسب نیز استفاده شود، این نوع هود می تواند حفاظت خوبی را برای محیط نگهداری نمونه ایجاد کند، امّا قادر نیست که محیط کشت را در برابر نفوذ آلودگی حفظ کند. این نوع از هود از نظر طراحی و ویژگی های جریان هوا به هود میکروبی شباهت دارد.
- هود لامینار کلاس دو – این نوع برای کار با متریال های نوع BSL-2، BSL-1 و BSL-3 طراحی شده است. این هود ها می توانند محیطی ضد عفونی شده برای آزمایش های کشت سلولی را فراهم کنند. این نوع از هود ها باید برای کار با مواد خطرناک استفاده شود. این هود به طور انعطاف پذیر و گسترده ای در آزمایشگاه پزشکی، بیمارستان ها، مراکز تولیدی و همه ی مکان های تحقیقاتی کاربرد دارد. این هود دارای استاندارد DIN آلمان و BS انگلستان و FDA آمریکا می باشد.
- هود لامینار کلاس سه – کلاس سه این نمونه کاملا عایق گاز هستند و بیشترین میزان حفاظت را برای پرسنل آزمایشگاه و برای محیط نگهداری نمونه فراهم می‌کنند. این کلاس از هود لامینار باید برای کار با پاتوژن های انسانی و مواد BSL-4 استفاده شود.اجزای هود لامینار
این وسیله در قسمت خروجی خود مجهز به فیلتر هپا است. همچنین دارای یک پد فیلتری و فن میباشند که در آزمایشگاه های بیولوژیک مورد استفاده قرار می‌گیرند تا عوامل اورگانیک به بیرون خارج نشوند. این هود راندمان بالایی در محفظه داخلی هود محیطی بدون آلودگی را فراهم می‌کند.
کلاس دو تیپ A1 این هود دارای 70 درصد هوای سیرکوله یا چرخشی است و دائما 30 درصد هوا را از فیلتر اگزاست خارج شده و جایگزین آن 30 درصد هوای تازه و سالم است.
هود کلاس دو تیپ A2 دارای سایز بزرگتر است و دیگری فیلتر اگزاست است که سایز کوچکتری دارد. هود لامینار کلاس دو تیپ A2، 70 درصد هوای سیرکوله دارد که 30 درصد هوا از فیلتر اگزاست آن خارج می شود.
فن توسط پد فیلتر، هوا را خالی از ذرات گرد و غبار می کند. سپس هوایی که از سد فیلتر مقدماتی گذشته باید از فیلتر هوا که ذراتی با ابعاد کوچکتر مانند قارچ ها و باکتری ها و ذرات گرد و غبار را فیلتر می کند عبور کند.
نکات ایمنی در خصوص کار با هود لامینار:
رعایت نکات ایمنی زیر برای کار با هود در آزمایشگاه ها توصیه می شود:
همیشه هنگام خرید، بعد از جا به جایی و بعد از تعمیر هود از سلامت دستگاه اطمینان حاصل کنید. علاوه بر این، توصیه می شود که کیفیت جریان هوا و وضعیت فیلتر آن هر 6 یا 12 ماه بررسی شود.این وسیله ممکن است دارای لامپ UV میکروب کش باشد، امّا راندمان این لامپ باید منظما بررسی شود. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض اشعه UV برای پوست و چشم مضر است و همان طور که گفته شد، این لامپ حین کار با دستگاه باید خاموش نگه داشته شود.شیشه ها و فلاسک های آزمایشگاهی را قبل از قرار دادن داخل هود لامینار با اتانول 70 درصد ضد عفونی کنید.حین کار با هود از یک روپورش آزمایشگاهی استفاده کنید. این روپورش را فقط مختص هود نگه دارید و از آن در سایر بخش های آزمایشگاه استفاده نکنید.سعی کنید افرادی کمی در اطراف هود لامینار حضور داشته باشند. این کار باعث می شود که آلودگی های موجود در هوا کاهش یابد.محیط کار هود را تمیز و منظم نگه دارید. شلوغی فضای داخلی کار تمیز کردن محیط کار را با مشکل مواجه کرده و در جریان هوای لامینار خلل ایجاد می‌کند.از شعله های باز مخصوصا برنر های Bunsen داخل هود لامینار استفاده نکنید.زمانی که از هود استفاده می شود باید درهای محیط کار بسته نگه داشته شوند. باز کردن در می تواند در جریان لامینار خلل ایجاد کند.
