بررسی شیر برقی در یونیت دندانپزشکی
نقش شیر برقی پنوماتیک در یونیت دندانپزشکی
در یونیت دندانپزشکی، هوای فشرده نقش اصلی را در راهاندازی ابزارها دارد.
شیرهای برقی پنوماتیک وظیفه دارند هوای فشرده را بهصورت هوشمند و کنترلشده به بخشهای مختلف هدایت یا قطع کنند.
کاربردهای اصلی شیر برقی در یونیت دندانپزشکی:
شیر برقی معمولاً برای این بخشها استفاده میشود:
1- کنترل اینسترومنتها
• توربین
• آنگل
• ایرموتور
• اسکیلر هوا
با فشردن پدال، شیر برقی فعال شده و هوای فشرده به ابزار موردنظر میرسد.
2- کنترل آب و هوا
• ترکیب آب و هوا برای اسپری توربین
• قطع و وصل آب شستشو
• دمش هوا برای خشککردن
3- کنترل ساکشن (قوی و ضعیف)
• باز و بسته شدن مسیر وکیوم
• تغییر حالت ساکشن با فرمان الکتریکی
4- حرکت صندلی (در برخی مدلها)
در بعضی یونیتها:
• بالا/پایین رفتن
• جلو/عقب شدن
با شیر برقی پنوماتیک انجام میشود (مدلهای قدیمیتر یا نیمهپنوماتیک).
نوع شیر برقی مورد استفاده:
▪︎ پنوماتیک، کوچک و دقیق
• معمولاً:
• 2/2 یا 3/2
• نرمالی کلوز (NC)
• ولتاژ: 24VDC یا 12VDC (رایج در یونیت دندانپزشکی)
■ نحوه عملکرد ساده
• پدال فشرده میشود
• برد الکترونیکی فرمان میدهد
• شیر برقی تحریک میشود
• مسیر هوای فشرده باز میشود
• ابزار شروع به کار میکند
• با رها شدن پدال، شیر بسته میشود
چرا شیر برقی در یونیت دندانپزشکی مهم است؟
- دقت بالا
- پاسخ سریع
- کنترل جداگانه هر ابزار
- کاهش مصرف هوا
- افزایش عمر تجهیزات
مشکلات رایج در یونیتهای دندانپزشکی
⚠️ دیر روشن شدن توربین
⚠️ قطع و وصل نامنظم هوا
⚠️ نشتی هوا
⚠️ کار نکردن یک ابزار خاص
● معمولاً علت:
• خرابی بوبین
• گرفتگی شیر با رطوبت یا جرم
• افت فشار هوا
• خرابی برد فرمان
نکته مهم نگهداری
✔️ استفاده از هوای خشک و فیلترشده
✔️ سرویس دورهای فیلتر رگلاتور
✔️ عدم شستشوی مستقیم یونیت با آب
✓ با فشردن پدال:
• برد فرمان میدهد
• شیر برقی باز میشود
• هوا به ابزار انتخابشده میرسد
☜ انواع شیر برقی داخل یونیت
معمولاً داخل یونیت:
• چند شیر برقی مجزا برای هر اینسترومنت
• یک یا دو شیر برای آب
• یک شیر برای ساکشن
مشخصات رایج:
• 3/2 Normally Closed
• ولتاژ: 24VDC
• فشار کاری: 6 تا 8 بار
☜ عیبیابی مرحلهبهمرحله (خیلی کاربردی)
مشکل 1: توربین یا ابزار کار نمیکند
□ بررسی کن:
• فشار هوا ورودی (حداقل 5.5 بار)
• آیا با فشردن پدال صدای «تق» شیر میآید؟
• ولتاژ روی بوبین (مولتیمتر → 24V)
✓ اگر ولتاژ هست ولی هوا نمیآید → شیر گیر کرده
✓ اگر ولتاژ نیست → برد یا پدال مشکل دارد
مشکل 2: هوا دائم قطع و وصل میشود
علتهای شایع:
• رطوبت داخل شیر
• جرم گرفتن هسته متحرک
• فنر ضعیف شده
✓ راهحل:
• باز کردن شیر
• تمیزکاری با اسپری خشک (نه روغنی)
• در صورت لقی → تعویض شیر
مشکل 3: هوا دائم میدمد حتی بدون پدال
یعنی:
• شیر برقی گیر کرده در حالت باز
• یا اورینگ داخلی خراب شده
✓ این مورد معمولاً قابل تعمیر نیست → تعویض شیر بهتر است
مشکل 4: ابزار با تأخیر روشن میشود
علت:
• نیمسوز شدن بوبین
• افت ولتاژ برد
• فیلتر هوای کثیف
■ تست سریع شیر برقی (روش تعمیرکاری)
• دو سیم بوبین را جدا کن
• مستقیم 24V بده
• اگر:
• صدا داشت ولی هوا عبور نکرد → مکانیکی خراب
• صدا نداشت → بوبین سوخته
⚠️ نکات خیلی مهم برای افزایش عمر شیرها:
✔️ حتماً خشککن هوا فعال باشد
✔️ روغنکاری فقط در مسیر مخصوص (نه مستقیم روی شیر)
✔️ شستشوی یونیت با آب ممنوع
✔️ سالی یکبار سرویس رگلاتور
دوره آموزش تعمیر تجهیزات پزشکی
آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات بیمارستانی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات دندانپزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی
گروه سهند اولین مرکز آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی در ایران
@sahandbme
