بررسی دستگاه بادی آنالایزر، ساختار ، مشکلات و نکات نگهداری
بادی آنالایزر (Body Analyzer) یا آنالیزور ترکیب بدن دستگاهی است که برای بررسی دقیق وضعیت بدن افراد استفاده می‌شود. این دستگاه معمولاً در باشگاه‌های ورزشی، کلینیک‌های تغذیه، مراکز پزشکی و حتی برای استفاده شخصی به‌کار می‌رود.
■ کار اصلی دستگاه :
اندازه‌گیری ترکیب بدن شامل:
- وزن بدن (Weight)
-درصد چربی بدن (Body Fat %)
-جرم عضلانی (Muscle Mass)
-آب بدن (Body Water)
-توده استخوانی (Bone Mass)
-شاخص توده بدنی (BMI)
-سطح متابولیسم پایه (BMR: Basal Metabolic Rate)
-توزیع چربی و عضله در اندام‌ها (Segmental Analysis) – در مدل‌های پیشرفته
■ روش کار :
بیشتر دستگاه‌های بادی آنالایزر از بیوامپدانس الکتریکی (BIA) استفاده می‌کنند. در این روش:
• جریان الکتریکی بسیار ضعیف و بی‌ضرری از بدن عبور می‌کند.
▪︎ مقاومت بافت‌های مختلف (چربی، عضله، آب) نسبت به این جریان متفاوت است.
▪︎ دستگاه با اندازه‌گیری مقاومت، نسبت و حجم این بافت‌ها را محاسبه می‌کند.
■ مزایا:
• سریع و بدون درد (کمتر از ۱ دقیقه)
• دقیق‌تر از ترازوهای معمولی
• کمک به برنامه‌ریزی ورزشی و رژیم غذایی
• قابل استفاده برای پیگیری تغییرات بدن در طول زمان
■ محدودیت‌ها:
دقت آن می‌تواند تحت تأثیر آب بدن، زمان غذا خوردن، ورزش یا قاعدگی قرار بگیرد.
برای بیماران با ضربان‌ساز قلب (Pacemaker) یا دستگاه‌های پزشکی الکتریکی ممنوع است.
نتایج آن تقریبی است و ممکن است با روش‌های دقیق‌تر مثل DEXA Scan کمی تفاوت داشته باشد.
■ ساختار دستگاه بادی آنالایزر :
بسته به مدل (خانگی یا کلینیکی/پزشکی) اجزای اصلی تقریباً شامل این‌هاست:
• الکترودها (Sensors / Electrodes):
معمولاً روی دستگیره‌ها و جای پا تعبیه می‌شوند.
جریان ضعیف الکتریکی را به بدن وارد و مقاومت بافت‌ها را ثبت می‌کنند.
• ترازو (Load Cell):
وظیفه‌ی اندازه‌گیری وزن دقیق فرد را دارد.
•برد اصلی (Main PCB / Processor):
داده‌ها را از سنسورها و ترازو دریافت و پردازش می‌کند.
محاسبات مربوط به ترکیب بدن (چربی، عضله، آب و ...) را انجام می‌دهد.
•نمایشگر (LCD / Touch Screen):
نتایج را به کاربر نشان می‌دهد.
در مدل‌های پیشرفته امکان اتصال به نرم‌افزار یا پرینتر دارد.
• منبع تغذیه (Power Supply / Adapter / Battery)
برخی مدل‌ها با باتری و برخی با آداپتور برق کار می‌کنند.
• سیستم ارتباطی (USB / WiFi / Bluetooth / Printer Port):
برای انتقال داده به کامپیوتر یا موبایل.
■ نگهداری دستگاه :
- تمیزکاری مرتب الکترودها با دستمال نرم و محلول ضدعفونی (بدون مواد خورنده مثل الکل صنعتی).
-کالیبراسیون دوره‌ای (هر ۶ ماه یا سالانه در مدل‌های کلینیکی).
-حمل و جابجایی با دقت (ضربه می‌تواند Load Cell یا برد را خراب کند).
-دوری از رطوبت و آب چون سنسورها حساس هستند.
-استفاده روی سطح صاف و بدون لرزش.
- شارژ یا تعویض باتری در مدل‌های خانگی طبق دستورالعمل.
■ مشکلات رایج :
خطای اندازه‌گیری یا عدم نمایش نتیجه
علت: کثیف بودن الکترودها، ایستادن نادرست فرد، یا مشکل نرم‌افزاری.
خطاهای وزن (Load Cell Error)
علت: ضربه یا فشار بیش از حد به ترازو.
خاموش شدن ناگهانی یا روشن نشدن
علت: خرابی منبع تغذیه، باتری یا آداپتور.
نمایش اعداد غیرمنطقی (چربی یا آب خیلی بالا/پایین)
علت: خرابی سنسورها یا مشکل در پردازش برد.
اتصال برقرار نمی‌شود (USB/Bluetooth/WiFi)
علت: تنظیمات نرم‌افزار یا خرابی ماژول ارتباطی.
■ تعمیرات :
- الکترودها: در صورت خرابی باید تعویض شوند، تعمیر ندارند.
- Load Cell: اگر آسیب مکانیکی ببیند باید تعویض شود.
- برد اصلی: معمولاً با تعمیر قطعات (آی‌سی یا مقاومت) یا تعویض کامل برد.
- نمایشگر: در صورت شکستن یا سوختن، تعویض می‌شود.
- منبع تغذیه: باتری یا آداپتور تعویض می‌شود.
- نرم‌افزار: گاهی نیاز به ریست یا آپدیت نرم‌افزاری دارد.
⚠️ نکته مهم: تعمیرات برد و سنسورها بهتر است توسط نمایندگی یا متخصص تجهیزات پزشکی انجام شود، چون تنظیم دقیق (Calibration) خیلی حیاتی است.
دوره آموزش تعمیر تجهیزات پزشکی
آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات بیمارستانی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات دندانپزشکی
دوره آموزش تعمیرات تجهیزات آزمایشگاهی
گروه سهند اولین مرکز آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی در ایران
@sahandbme
